"Archeologia"

Badania archeologiczne Muzeum Miasta Pabianic w Kolonii Rychłocice na stanowisku 1, w woj. łódzkim.

Od 7 do 30 lipca 2003 r. Muzeum Miasta Pabianic kontynuowało badania wykopaliskowe na cmentarzysku ludności kultury przeworskiej z okresu wpływów rzymskich w Kolonii Rychłocice w woj. łódzkim.

W ubiegłych sezonach odkryto tu groby ciałopalne z II-III w. n.e., a wśród nich niezwykle bogato wyposażony grób wojownika, którego spalone kości złożono w pięknej glinianej popielnicy razem z darami w postaci grotów żelaznych, ostróg, noży, umba - okucia tarczy, miecza, fragmentów importowanych z południa naczyń szklanych i brązowych.

Tegoroczne badania miały na celu uratowanie przed zniszczeniem głęboką orką, zachowanych jeszcze grobów. Według relacji właściciela pola, wyorywał on w latach poprzednich mnóstwo kamieni, a także naczynia gliniane i przedmioty żelazne.

Badaniami objęto teren o powierzchni 723 m2. Wykopy wyznaczono w nawiązaniu do odcinków z roku 2001. Odkryto 20 grobów ciałopalnych, w tym 9 popielnicowych i 11 jamowych, niejednokrotnie z bardzo ciekawym wyposażeniem. Rozrzut odkrytych grobów, czy luźnych zabytków na pewno nie oddaje stanu pierwotnego układu cmentarzyska, ponieważ groby zostały wcześniej rozorane podczas prac polowych.

Podobnie jak w sezonach 2000 i 2001, w odcinkach położonych w płn.-wsch. części badanego terenu, występowały w dużym rozrzucie fragmenty naczyń typu "terra sigillata", pochodzących najprawdopodobniej z warsztatów w Rheinzabern i Westerndorf. Zarówno w/w ceramika, jak i uprzednio odkryte ułamki stopionych naczyń szklanych i brązowych, świadczą o kontaktach ziem położonych nad Wartą z Imperium Rzymskim, z którego odgałęzieniem szlaku bursztynowego, dochodziły na nasze tereny przedmioty luksusowe.

Kilka grobów popielnicowych męskich, wyróżnia się szczególnie bogatym wyposażeniem. Na przykład w grobie oznaczonym numerem 18, w dobrze zachowanej popielnicy, wśród spalonych kości ludzkich znaleziono 3 groty, krzesiwo, szydło, nóż bojowy, sprzączkę do pasa - wszystko z żelaza.

Niezwykle ciekawym okazał się grób 21 - podwójny. W górnej warstwie dobrze zachowana popielnica zawierała wyposażenie przypisywane kobietom: przęślik gliniany i zapinkę brązową. Druga popielnica, stojąca poniżej w/w, zawierała spalone szczątki mężczyzny, któremu na drogę pośmiertną dano przedmioty żelazne: nożyce, 2 groty, nóż z okładziną kościaną, brzytwę, krzesiwo oraz ozdobną zapinkę wykonaną z brązu.

Na uwagę zasługuje męski grób jamowy, zawierający oprócz niewielkiej ilości ceramiki i spalonych kości ludzkich - dwa umba (środkowe okucia tarczy) żelazne.

Poza w/w zwartymi obiektami grobowymi, na stanowisku w Kolonii Rychłocice znaleziono dużą ilość ciekawych zabytków luźnych pochodzących ze zniszczonych grobów.

Poza obiektami, datowanymi na okres wpływów rzymskich, z II i początku III w. n.e. w bieżącym roku znaleziono 2 groby (nr 20, 34) o dużo wcześniejszej chronologii, przypisywane ludności kultury pomorskiej (z lat ok. 400 przed Chr.). Groby te zawierały dobrze zachowane popielnice w obstawie kamiennej, a także przystawki - miseczkę i dzban gliniany.

Godnym podkreślenia jest pojedynczy obiekt - jama kultury mierzanowickiej z pogranicza epoki kamienia i brązu, zawierająca fragmenty naczyń glinianych, zdobionych odciskami sznura skręconego oraz narzędzia krzemienne.

Podsumowując należy stwierdzić, że badania na stanowisku 1 w Kolonii Rychłocice po najnowszym sezonie wykopaliskowym przyniosły bardzo ciekawe i w części niespodziewane wyniki. Przedmiotem ewentualnych dalszych badań powinno być wyznaczenie szczególnie zachodniej i północnej granicy cmentarzyska, a także stwierdzenie, czy tuż obok niego funkcjonowała osada. Są już podstawy, by tak sądzić, ponieważ znaleziono ślady prawdopodobnie obiektu mieszkalnego, 2 paleniska, a także część kamienia żarnowego. Skraj terasy zalewowej Warty był w pradziejach miejscem dogodnym dla osadnictwa.

Tegoroczne badania sponsorowała w całości Fundacja Badań Archeologicznych im. Prof. Konrada Jażdżewskiego w Łodzi. Prace prowadziła mgr Maria Jażdżewska przy współpracy p. mgr Ryszarda Adamczyka.

Dyrektor Muzeum Miasta Pabianic zaprasza na lekcję...

Muzea odgrywają ważną rolę w popularyzacji i upowszechnianiu wiedzy o najwcześniejszych odcinkach działalności człowieka i drodze, jaką przebyła ludzkość na przestrzeni wieków. W szczególny sposób czynią to placówki posiadające w swoich zasobach zbiory archeologiczne, historyczne, etnograficzne i przyrodnicze, jakie znajdują się m.in. w Muzeum Miasta Pabianic.

Oferta edukacyjna naszego Muzeum skierowana jest głównie do środowiska dzieci i młodzieży szkolnej (w roku 2000 młodzież szkolna stanowiła 67% ogółu zwiedzających) i jest realizowana we współpracy z placówkami oświatowo-wychowawczymi. Pabianickie Muzeum posiada niemały udział w procesie wychowania i nauczania tej grupy wiekowej społeczeństwa miasta. Wycieczki do Muzeum są jedną z form organizacyjnych lekcji realizowanych w warunkach pozaszkolnych. Chcemy, by lekcje prowadzone przez pracowników Muzeum lub z ich udziałem były interesujące i atrakcyjne dla poszczególnych grup wiekowych dzieci i młodzieży, by stały się czynnym środkiem do zdobywania wiedzy, przybliżającym w sposób bezpośredni przeszłość historyczną oraz fragmenty tej przeszłości zachowane w warunkach naturalnych bądź zgromadzone w środowisku sztucznym.

Dzieci i młodzież, nauczycieli i wychowawców zapraszamy do korzystania z programu edukacyjnego Muzeum Miasta Pabianic.

Urszula Jaros

Program Edukacji Muzealnej

Uruchomiony został w Muzeum Miasta Pabianic w roku 2000. Skompletowaliśmy zestaw tematów, które mogłyby być przydatne w ramach nauczania prowadzonego przez placówki oświatowe, a jednocześnie przybliżałyby zagadnienia jakimi zajmują się pracownicy Muzeum. W ten sposób ilość proponowanych tematów zwiększyła się kilkakrotnie w stosunku do lat wcześniejszych. W założeniach celem naszym było przekazywanie wiedzy z poszczególnych dziedzin oraz wychowanie młodzieży "dla muzeum", czyli oswojenie jej z tą instytucją i nauczenie korzystania z jej dorobku.

Jednym z mierników naszego wysiłku jest statystyka PEM. O ile w ostatnich latach ogólna liczba dzieci i młodzieży odwiedzającej muzeum wahała się w granicach 1.5oo-4.ooo to w minionym roku szkolnym tylko w stałych lekcjach muzealnych ujętych w PEM uczestniczyło już prawie 5.ooo młodych ludzi. Do tego należy dodać grupy zwiedzające wystawy czasowe - szczególnie etnograficzne, które zawsze cieszą się popularnością i przyciągają corocznie od jednego do trzech tysięcy uczniów.

Uczestnicy zajęć w muzeum liczyli od 4 (przedszkolaki) do 20 lat (maturzyści). Ze względu na specyfikę zbiorów i specjalności pracowników podobnie zróżnicowana jest prezentowana przez nas tematyka. Oczywiste więc, że dla przeprowadzenia lekcji musimy odpowiednio dobrać zarówno formy przekazu, jak i zestawy pomocy dydaktycznych. Z drugiej strony - nauczając - staramy się jednak prowadzić zajęcia w sposób nieco "luźniejszy" niż ma to miejsce w szkole. Dlatego oprócz tradycyjnego oprowadzania po wystawach odbywają się pogadanki i prelekcje, najczęściej łączone z materiałem ilustracyjnym w postaci przezroczy bądź filmu. W przypadku najmłodszych przekaz słowny przybiera niekiedy formę bajki. Wykorzystujemy eksponaty z wystaw, ale i kopie, rekonstrukcje czy zabytki przechowywane na co dzień w magazynach. Pokazy technik rzemieślniczych przeplatane są ćwiczeniami praktycznymi. Prowokujemy dyskusje i rozmaite formy zabaw na wystawach. Utrwaleniu wiedzy służą krótkie konkursy.

Szczególnie owocna jest praca przez dłuższy czas z tą samą grupą, która bierze udział w całych cyklach zajęć. Z jednej strony pozwala to przekazać większą ilość informacji, z drugiej - wpoić młodym ludziom nawyk "zaglądania" do muzeum. Częstszy kontakt ułatwia bowiem przełamanie bariery obcości "nobliwej i nieco przykurzonej instytucji", uczy umiejętności rozmawiania z pracownikami muzeum, korzystania z ich doświadczeń zawodowych, korzystania z wystaw, ale także i ze zbiorów nieeksponowanych, czy źródeł historycznych i literatury (np. dotyczącej naszego miasta, dziejów własnych rodzin itp.). Owocuje to liczniejszymi wizytami coraz młodszych osób zgłaszających się później indywidualnie do poszczególnych działów MMP.

Liczymy na współpracę z kolejnymi szkołami, pedagogami i uczniami. Proponowane zagadnienia wpisują się dobrze w programy nauczania historii, biologii, plastyki, zajęć regionalnych i specjalizacji różnych typów szkół, co - jak sądzimy - zachęci do spotkań w muzeum oraz na terenie placówek oświatowo-wychowawczych. Cenne byłyby dla nas bliższe kontakty z nauczycielami, którzy przecież najlepiej orientują się w potrzebach programowych i mogliby wskazać nam nowe, interesujące tematy oraz sposoby uatrakcyjnienia prezentacji już opracowanych lekcji muzealnych.

S.Ruta

dzień tygodnia	w godzinach	Muzeum Miasta Pabianic Stary Rynek 1/2 95-200 Pabianice tel. (0-42) 215-39-82, 215-54-87 e-mail: muzeum@mail.epic.pl
poniedziałek	nieczynne
wtorek	10.oo - 15.oo
środa	10.oo - 18.oo
czwartek	10.oo - 15.oo
piątek	10.oo - 18.oo
sobota	10.oo - 14.oo
w pierwszą niedzielę miesiąca	10.oo - 14.oo
Ostatni zwiedzający są przyjmowani na 1/2 godziny przed zamknięciem.

• Muzeum można zwiedzać grupowo lub indywidualnie.
• Grupa może liczyć maksymalnie 30 osób (grupy większe należy dzielić).
• Wycieczki szkolne mogą zwiedzać wystawy w dniach otwarcia muzeum w towarzystwie nauczyciela lub opiekuna.
• O zamierzonej wycieczce muzeum musi być uprzednio powiadomione, celem ustalenia terminu zwiedzania.
• Ostatni zwiedzający są przyjmowani na 1/2 godziny przed zamknięciem.
• Na ekspozycje nie wolno wnosić dużych toreb, plecaków, paczek itp. Winny one zostać złożone pod opieką pracownika obsługi.
• Do muzeum nie wolno wnosić broni palnej i ostrych przedmiotów, wprowadzać i wnosić zwierząt (z wyłączeniem psa przewodnika).
• W muzeum nie należy:
  - dotykać eksponatów i elementów wystroju wnętrz,
  - wchodzić za sznury odzielające ekspozycję od publiczności,
  - siadać na parapetach i meblach; zjeżdżać po poręczach,
  - palić tytoniu, spożywać posiłków.
• Zdjęcia i filmy amatorskie można wykonywać bez użycia statywu oraz wszelkiego rodzaju sztucznych źródeł światła. Wykonywane zdjęcia i materiały filmowe mogą być przeznaczone wyłącznie do użytku prywatnego. Nie zezwala się na ich dalsze publikowanie i rozpowszechnianie bez zgody muzeum.
• Zwiedzający zobowiązani są stosować się do niniejszego regulaminu i wskazówek personelu.

Zasady oprowadzania

Oprowadzanie z przewodnikiem standardowo trwa od 30 do 60 minut (w zależności od ustalonego programu zwiedzania).

Grupy zorganizowane:
1. Muzeum zabezpiecza oprowadzenie po wystawach grupom zorganizowanym na prośbę organizatora wycieczki, po uprzednim ustaleniu tematyki i terminu zwiedzania.
2. W przypadku zwiedzania do godz. 15.00 termin należy uzgodnić nie później niż na 2 dni robocze przed planowanym zwiedzaniem.
3. W przypadku zwiedzania po godz. 15.00 oraz w niedzielę termin należy uzgodnić nie później niż na tydzień przed planowanym zwiedzaniem.
4. Grupy nie zgłoszone w powyższym terminie oprowadzone zostaną jedynie w wypadku wolnego przewodnika.

Osoby indywidualne:
• Możliwe jest wykupienie oprowadzania przez osoby indywidualne w wypadku wolnego przewodnika.

CENNIK

Opłaty za przygotowanie i udostępnianie zbiorów do celów innych niż zwiedzanie (kopiowanie, sporządzanie reprodukcji lub fotografii, przygotowanie zbiorów do wypożyczenia oraz ich wypożyczenie) oraz za udostępnienie wizerunków muzealiów:

• Zdjęcia amatorskie w technice cyfrowej (format jpg) - 10 zł
• Zdjęcia amatorskie w technice cyfrowej (format jpg) + wstępna obróbka cyfrowa - 20 zł
• Zdjęcia profesjonalne w technice cyfrowej do publikacji - negocjacje.

• bezpłatnie

• skan jpg, 300 dpi - 3 zł
• inne parametry - 6 zł
• dla uczniów i studentów (max. 150 dpi z logiem muzeum) - 1 zł

• 3 zł

• wypełnienie do formatu A5 - 2 zł
• wypełnienie do formatu A4 - 4 zł
• wypełnienie do formatu A3 - 8 zł

• A4 - 0,30 zł
• A3 - 0,60 zł

• A4 - 3,50 zł
• A3 - 7 zł

• Zbiory udostępniane są na podstawie pisemnego zamówienia skierowanego do Dyrektora Muzeum Miasta Pabianic
• Zbiory nie będące własnością Muzeum Miasta Pabianic udostępniamy po uzyskaniu pisemnej zgody ich właściciela
• Publikacje w wydawnictwach (jednorazowe lub do wykorzystania wizerunku na określony czas) - ceny usług ustalane są w drodze negocjacji zainteresowanych stron
• Muzea zwolnione są z opłat za zgodę na publikację w poszczególnych rodzajach wydawnictw (ponoszą jedynie koszt przygotowania materiałów).
• Zwolnienie z opłat jest możliwe przez Dyrektora Muzeum Miasta Pabianic na pisemny wniosek zainteresowanego.

• sala kominkowa - 500 zł brutto
• inne sale - 200 zł brutto

• sala kominkowa - 250 zł brutto
• inne sale - 100 zł brutto

• sala kominkowa - 100 zł brutto
• inne sale - 70 zł brutto

• sala kiminkowa - 50 zł brutto
• inne sale - 35 zł brutto

• obsługa sprzętu nagłaśniającego - 30 zł/godz brutto
• korzystanie z ekranu i rzutnika - 20 zł/godz brutto.