Niezwykle interesujące eksponaty prezentowane na wystawie to afrykańskie maski i rzeźby. Maski stały się synonimem afrykańskiej sztuki, ale dla Afryki plemiennej są przede wszystkim symbolem religijnym, wyrażają magiczną treść. Maski są w użyciu głównie w uroczystościach pogrzebowych, wojennych, tanecznych, inicjacyjnych oraz medycznych. Do najciekawszych masek znajdujących się na wystawie należy m.in. maska czarownika z plemienia Barotse z Zambii, rytualne maski tzw. kapeluszowe z plemienia Bambara z Mali (w tym jedna zwieńczona postacią stylizowanej antylopy) oraz maski taneczne tzw. twarzowe z plemienia Bawenda z Zimbabwe. Wśród rzeźb największą wartość przedstawia drewniana figurka o charakterze kultowym, która wywodzi się z plemienia Balunda z Zambii, z grupy centralnych Bantu. Najprawdopodobniej jest to figurka pramatki, gdyż plemiona centralnych Bantu wyróżnia szacunek dla kobiety, szczególnie matki. Figurka ta posiada wszystkie charakterystyczne cechy rzeźby afrykańskiej. Nie ma zachowanych proporcji - ma zbyt dużą głowę i zbyt krótkie ręce i nogi. Wynika to z przekonania, iż najważniejszą częścią ludzkiego ciała jest głowa, w której koncentrują się siły duchowe. Tors i kończyny odgrywają drugorzędną rolę. Istotne dla afrykańskiego rzeźbiarza są szczegóły - tatuaż, ozdoby, fryzura, ubiór, uzbrojenie, uwydatniony pępek, który jako ośrodek życia łączy dziecko z matką, a co za tym idzie, z poprzednimi pokoleniami.
Niezwykle ciekawe, specyficzne i niepowtarzalne są rzeźby z plemienia Makonde z Tanzanii, które traktuje się jako wizytówkę tego utalentowanego ludu. Makonde to szczep zaliczany do grupy Bantu Wschodnich, którego podstawę organizacji społecznej stanowi matrylinearny system pokrewieństwa. Rola kobiety - matki jest niezwykle istotna w życiu plemienia. Szczególną pozycję kobiety wyjaśnia mit kreacyjny, który mówi, że pierwszy mężczyzna wyszedł z buszu i wyrzeźbił w kawałku drewna postać kobiety. Kiedy ustawił figurkę w pozycji stojącej, rzeźba ożyła. Tak narodziła się pramatka ludu Makonde. Mit ten wyjaśnia również naturalny talent i potrzebę rzeźbienia u członków tego plemienia. Rzeźbieniem zajmują się mężczyźni i prawie wszyscy posiedli tę umiejętność.
o wystawie | galeria |